{ "title": "Ağrı Dağı", "image": "https://www.dag.gen.tr/images/agri-dagi(1).jpg", "date": "21.01.2024 18:36:12", "author": "Sakine Çankaya", "article": [ { "article": "Ağrı Dağı: Türkiye'nin en yüksek dağı olan bu dağ 5137 metre yüksekliği olan sönmüş bir volkandır. Doğu Anadolu Volkan dizisi üzerinde yükselen dağ Türk, İran ve Ermenistan sınır kavşağında yer almaktadır. Kuzeyinde Iğdır Ovası 840 metre, Güneyde Doğubayazıt ovası 1640 metre, Güney Doğusunda ise sönmüş bir volkan olan Küçük Ağrı dağı yer almaktadır. Küçük Ağrı ve Büyük Ağrı dağları arasında ise Serdar Bulağı Platosu yer alır. Sönmüş olan bu iki volkan dağlarını birbirine bağlayan plato 2600 metre yüksekliktedir. Büyük ve küçük Ağrı dağları muhteşem bir görünüşe sahiptir.

1188 metre kare alan üzerinde kurulan tepesinde 160 metre düzlüğü bulunan ve tepesi 400 metre yüksekliğinde yaz kış buzlar ile kaplıdır. Urartuların İbrani dilinde ve batı dillerinde Ağrı Dağının diğer bir adı Ararat olarak geçmektedir. Doğu Anadolu yüksek platolar bölgesi, dikey hareketliliğe bağlı olarak bölgesel ölçekte kırılmış ve kıvrılma olaylarına sahne olmuştur. Küçük ve Büyük Ağrı dağları beş ana volkanizma safhası göstermişlerdir. İlk aşamada piroklastik ürünler püskürterek faaliyete geçer. İkinci aşamada andezit, üçüncü aşamada bozait lav ve tüfler çıkartmaya başlamıştır. Dağın kuzeyinde Ahura heyelan vadisindeki volkanik katmanlar bu safhaları yansıtmaktadır. Dördüncü aşamada ise merkez sel püskürmeler sonucu andezit lavları çıkaran Büyük Ağrı dağı bugün ki ana görünümüne ulaşmıştır. Bölgede zaman zaman volkanik veya teknik kökenli deprem olayları ile karşılaşılmaktadır. Büyük Ağrı Dağının doruk bölgesi kalın örtü buzulu ile kaplı bulunmaktadır. Sonuç olarak gerek Büyük Ağrı Dağı gerek ise Küçük Ağrı Dağı volkanik faaliyetleri tamamlamış birer sönmüş volkan dağıdırlar.

Büyük Ağrı Dağında buzul oluşumu ve buzul morfolojisi açısından Türkiye'nin en önemli ve çok ilgi çeken bölgesidir. Ağrı dağının üzeri, kalın bir buzul örtüsü ile kaplıdır. Yüzlerce metre kalınlığa ulaşan bu kraterin üzerinde yataklaşmış olarak bulunan örtü buzulu Ağrı Dağının orta ve batı dorukları arasında yer alan boyunlardan güney, güney batı ve kuzey batı yönlerine aşağılara doğru sarkan doruk düzlüğünden sonra, eğime uyarak aşağılara sarkan bu buzullar vadi buzulluğu özelliği kazanmışlardır. Kuzey batı yönünde 3500 metreye kadar sarkmaktadır. Dağın kuzey batı yamacında yaklaşık 3600 metre yükseklikte bir göl bulunmaktadır. Bu gölün bir yan baca krater gölümü, yoksa bir sirk gölümü olduğu henüz bir netlik kazanmamıştır. Ağrı dağı bir volkan dağı olmakla, buzulların çok zengin olmasına rağmen Büyük Ağrı Dağı üzerinde gerek buzul göllerine gerek volkanik kökenli göllere rastlanamamıştır. Fakat, Ağrı Dağının kuzeybatı yüzünde 3600 metre yükseklikte görülen bir küp gölüdür.

Ağrı Dağı: Anadolu yarımadası ve Avrupa'nın en yüksek doruğu olan Büyük Ağrı dağı dünya dağcılarının ilgisini çeker. Ağrı dağına tırmanış için en uygun zaman Temmuz, Ağustos ve Eylül aylarıdır. Kış tırmanışı için şubat ayıdır. Güney yamaçtan tırmanış Doğubayazıt top çatan köyü mevkisinden, Doğu yüzünden tırmanış Iğdır-Aralık ilçesi Büyük Ağrı dağı ile Küçük Ağrı dağı arasından Serdar bulak yaylasından dağa çıkılır. Batı yüzünden tırmanış ise örtülü köyü küp gölünden olmaktadır. Büyük Ağrı Dağına ilk çıkış 1829 yılı Eylül ayında Alman Profesör. J. Von parrot tarafından yapılmıştır. Ağrı dağına ilk kış çıkışı, 21 Şubat 1070 yılında Doktor Bozkurt Ergör tarafından gerçekleştirilmiştir. Cumhuriyet döneminde ise Türk dağcıları hemen hemen her yıl dağın zirvesine çıkmayı başarmışlardır. Bir inanışa göre Eski Ahit'te yer alan Tekvin babında Nuh'un Gemisi'nin karaya oturduğu dağ bu dağdır. Fakat Kuran'ı Kerim'de Nuh'un gemisinin Cudi'ye oturduğu bahsi geçmektedir. 1950'li yıllarda havadan çekilen fotoğraflardaki gemiye benzeyen şekiller Nuh'un gemisinin bulunduğu yönünde yorumlansa da ancak daha sonraları bu iddiaların asılsız olduğu ortaya çıkmıştır. Türkiye'nin en büyük dağı olma özelliği bulunan Ağrı Dağı jeolojik konumu ve Büyük Tufanın ardından Nuh'un gemisi ne ev sahipliği yapması dolayısı ile efsanevi özelliği olan bir dağdır. Kutsal kitaplarda da adı geçen Ağrı Dağının farklı dillerde birçok ismi bulunmaktadır. Başlıcaları ise Ararat Kuh - i Nuh Cebelül Haristir.
" } ] }