{ "title": "Karadeniz Dağları", "image": "https://www.dag.gen.tr/images/karadeniz-daglari.jpg", "date": "21.01.2024 10:11:16", "author": "Hacer Sakman", "article": [ { "article": "Karadeniz Dağları, Türkiye'nin kuzeyini kıyıya paralel, birkaç sıra biçiminde çevreleyen sıra dağlardır. Dağ oluşumu sonucunda oluşan bu dönemeçli dağları garptan şarka doğru şu şekilde sıralanır: Ilgaz, Küre, Köroğlu, Canik, Köse, Giresun, Mescit, Yalnızçam, Tecer, Mercan, Allahuekber, Palandöken, Doğu Anadolu Dağlarıdır. Karadeniz Dağları, Alpin dağ oluşumu sonucu meydana gelen Alpin kuşağının Kuzey Anadolu uzatısıdır. İkinci çağ döneminde Tetis Ummanı tabanı olan Anadolu'nun kuzey ve güneyindeki yerlere tortul malzemeler toplanmıştır. Dağ oluşumu sonunda bu malzemeler dönerek su yüzeyine çıkmıştır.

Oligosen sonucunda Alp dağ oluşumu en güçlü hale gelmiş, Türkiye'nin kuzey ve güneyindeki alanlar şiddetli dönemeçlerle yükselmiştir. Yukarı çıkmadan evvel Karadeniz Dağları'n da ortaya çıkmış, sonra Toroslar'da meydana gelmiştir. Meydana gelen dağlar Tersiyer sonlarında ve Kuartener başlarında tekrar yukarı çıkmıştır. Oligosen'den sonra bir arada olarak yukarı çıkan dağlar Neojen döneminde aşınarak yassılaşmıştır. Ayrıca Miyosen sonlarından itibaren dağları şark-garp uzantısında Kuzey Anadolu Fay Hattı kırılmaya başlamıştır. KAF'ın tesiriyle oluşan batmaları ile Kelkit, Erbaa-Niksar, Taşova, Boyabat, Suluova, Vezirköprü, Tosya-Ilgaz, Çerkeş-Gerede, Düzce bölgeleri oluşmuştur.

Mezozoik alanların baskın olduğu kütlelerde, Ilgaz dağlarında başkalaşım kayaçlar, Kaçkarlarında granit, Köroğlu Dağları andezit kayaçlardan oluşur. Karadeniz Dağları 3 ana bölüme ayrılır: Doğu Karadeniz Dağları, Orta Karadeniz Dağları Batı Karadeniz Dağlarıdır. Doğu Karadeniz Dağları; en yüksek alan doğu bölümüdür. Yüksekliğin fazla olmasından nedeniyle başta Kaçkar Dağları olmak üzere üzerinde günlük buzullar bulunur. Dağların yüksek olması ulaşımı güçleştirmektedir. Yüksek yollardan sağlanan temas tünel yapma çalışmaları yapılmaktadır. 2023 metre yüksekliğindeki Zigana Geçiti Doğu Karadeniz'i iç kısımlara bağlar. Tarihi İpek Yolu'nun da geçtiği yol yerine yeni inşa edilen Zigana Tüneli kullanılıyor. Deniz yakasında ilk sırada Rize Dağları ve Giresun Dağları yer alır. En yüksek zirve ise Kaçkar Dağı yer alır.

Orta Karadeniz Dağları; Orta Karadeniz'de dağların yükseltisi azalır. Azalan dağlar arasına yalpık ve büyük ovalar bulunur. Orta Karadeniz'den iç kısımlara doğru gidilmesi daha basittir. Bu olgu Karadeniz Bölgesi'nin en büyük şehri Samsun şehri olmasını sağlamış. Bin ve bin beş yüz metre yükseltisindeki Orta Karadeniz Dağları, Canik Dağları adı altında sınıflanmıştır. Batı Karadeniz Dağları; Batı alanındaki Karadeniz Dağları, şark alanındaki dağlardan aşağıda, Orta Karadeniz dağlarından yükselti olarak daha fazladır. Güneyinde Köroğlu Dağları, kuzeyinde Küre Dağları bulunmaktadır. Yer yer büyüyen ve azalan dağlar aralarına ovalar girer. Bu ovalar Düzce, Bolu ve Kastamonu Ovaları yer alır.

Karadeniz Dağları, özellikle şark kısmında olmak üzere, denizden hemen sonra başlar ve yükseltisi oldukça çoktur. Bu özelliklerinin ortaya çıkardığı bazı sonuçlar şöyle olabilir: Karadeniz Bölgesinde, dağların kenardan sonra birden yukarıya çıkması sebebiyle boyuna kıyı çeşidi görülür. Ufak koylar dışında, geniş girinti-çıkıntılar yoktur. Daraç kıyı tipi oluşmuştur. Daraç kıyı şeridi demografisi kıyıda çoğalmasına sebep olmuştur. Ziraat toprakları dardır. İnsanlar geçim temin etmek için denize doğru gitmişlerdir. Kıyı yağmurlarının oluşmasına sebep olarak, kıyı alanlarının çok yağmur yağmasını sağlamıştır. En çok yağmur Rize'ye düşer. Dağların olduğu yerlerde nüfus azdır. Engebeli alanlarda ziraat makine kullanımı zordur. Şark ve Garp kesimlerinden içeriye doğru ulaşmak güçtür.
" } ] }