Karpat Dağları
Karpat dağları, bu dağlar, Doğu Avrupa'da bir dağ silsilesinin adıdır. Viyana yakınlarındaki Bratislava da başlar. Kuzeydoğuya doğru bir yay biçiminde uzanıp, Polonya'nın güneyinden ve Ukrayna'nın güneybatı kesiminden geçip güneydoğuya, Romanya'nın topraklarında Ramnicu Sarat yakınlarında batıya kıvrılarak ve Tuna nehri üzerinde Demirkapı denilen bölgede son bularak, bu şekilde uzanmaktadır.
Macaristan'ı çok genişten çevreler ve yay biçimindedir. Karpat Dağları; Çek Cumhuriyeti, Slovakya, Ukrayna ve Polonya olmak üzere beş ülkenin toprakları üzerinde yer almaktadır. Dağların uzunluğu yaklaşık 1500 km iken, ortalama genişliği 150 km'nin üzerinde olarak tespit edilmiştir.
Karpat Dağlarının oluşumu hakkında tahmin yapan araştırmacılar, dağların Alp Dağlarından daha önce ortaya çıkmış olabileceğini gözlemlemişlerdir. Karpat Dağlarını yapı ve şekil bakımından üç kısımda incelenebilir. Bratislava'dan, Ujok Geçidine kadar olan bölüme Batı Karpatlar denilmektedir. Karpat Dağlarının en yüksek bölümü bu bölümdür. Dağ silsilesinin en yüksek noktası olan Geristort Tepeside burada bulunmaktadır. Batı Karpatlar: Beyaz Karpatlar, Küçük Karpatlar, Tatra ve Slovakya Maden Dağlarının meydana getirdiği kütleler olarak saptanmıştır. Önemli yükseltileri, Aşağı Takra, Babja Gora adlı yükseltilerdir. Batı Karpatlar üzerinde Lysa Geçidi ve Lubkaw Geçidi önemli geçitler olarak bilinir. Borislav'ın güney batısında bulunan Ujok Geçidi çok önemli bir geçit olmakla beraber, Batı Karpatlarla doğu Karpatları birbirinden ayıran da bu geçittir.
Batı Karpatlar, birçok nehrin beslenmekte olduğu ve su depolarının bulunduğu bir bölgedir. Örneğin; Vah Nehri, Hron Nehri, Hernad Nehri, Dunajeçvistül ve San Nehri bunların başlıca sayılabilecek nehirleridir. Kuzeyde akmakta olan nehirler üzerinde bulunan barajlar, küçük Polonya denilen bölgeye ekonomik destek vermektedir. Batı Karpatların bazı otlakları hariç büyük bir alanı sık ormanlarla kaplıdır. Bu ormanlarda vahşi hayvanlar yaşamaktadır. Kremnica bölgesi maden bakımından zengindir. Demir gümüş ve altın madenleri bulunmaktadır.
Doğu Karpatlar, Ujok Geçidinden başlayıp Braşovşehrinin doğusuna, güneyde ise Buzau'ya kadar uzanmaktadır. Ortalama yüksekliği 1100 m olarak tespit edilmiştir. Kuzeyde Ukrayna sınırlarında kalan bölgede Karpatlar Ormanı bulunmaktadır. Güneyde de Callımanu Dağları ve Narghita Dağları vardır. Bu bölge Karpatların en verimli, bitki örtüsü bakımından da en zengin olan ve elverişli kısmıdır. Aynı zamanda Ukrayna'yı Romanya'ya bağlayan önemli Tabloniste Geçidi de burada bulunmaktadır. Ukrayna da Borislay bölgesinde zengin maden yatakları vardır. Burada petrol, güneyinde ise doğal gaz bulunmaktadır. Bu kesim çok sık ve gür ormanlarla kaplı bir şekildedir. Siret, Otlu Mureş, Somes nehirleri buradan beslenmektedir.
Dağların üçüncü bölümü olan Transilvanya Alpleri, Alp Dağlarının özelliklerini taşıdığından bu ismi almıştır. Ortalama yükseklik 1500 m'nin üzerinde olarak saptanmıştır. Eflak ile Transilvanya arasında büyük bir engel olmakla beraber geçitlerden ulaşım imkânı olmaktadır.
Bunlar birlikte, Bacauve Plolesti bölgelerinde bolca petrol çıkarılmaktadır. Burası da sık ormanlarla kaplı olup, otlaklıklara rastlanmaktadır. Bu otlaklarda koyun yetiştiriciliği oldukça gelişmiştir.
20.01.2024 06:56:27
Karpat Dağları ile ilgili bu madde bir taslaktır. Madde içeriğini geliştirerek Herkese açık dizin kaynağımıza katkıda bulunabilirsiniz. Sayfayı Düzenle
|
